درحال بارگذاري...
جستجو
| ایمیل دوست | |
| نام شما | |
| ایمیل شما | |
| کد مقابل را وارد نمایید | |
این صفحه برای دوست شما با موفقیت ارسال شد.
فهرست محتوای دیجیتالی
فهرست مطالب
فهرست نقدها
1092 مرتبه مشاهده شده
گزارش سازه های رودخانه (ب: رودخانه باراندوزچای)
احمدی، حجت.
- شماره مدرک:UU01RF9708066
- پدیدآور: احمدی، حجت.
- عنوان:گزارش سازه های رودخانه (ب: رودخانه باراندوزچای) / نویسندگان حجت احمدی، لعیا نصیری، نگار رسولی مجد.
- ویرایش:ویرایش 2.
- ناشر:تهران : دانشگاه صنعتی شریف، 1398.
- توصیف ظاهری:113 ص.: مصور
- چکیده:پژوهش حاضر بخشی از مطالعات راهکارهای اجرایی نمودن مصوبه کاهش 40 درصدی مصرف آب کشاورزی حوضه های نازلو، روضه چای، شهرچای و باراندوز می باشد. رودخانه باراندوزچای یکی از رودخانه های مهم حوضه آبریز دریاچه ارومیه می باشد. حوضه آبریز آن در بخشهای مرکزی و سیلوانای ارومیه قرار دارد. از دو رشته ارتفاعات مرزی ایران و ترکیه واقع در 35 کیلومتری جنوب غرب ارومیه سرچشمه میگیرد. با توجه به بررسی های صورت گرفته در خصوص سازه های آبی موجود در مسیر رودخانه باراندوزچای که بمنظور برداشت و انتقال آب از این رودخانه مورد استفاده قرار میگیرند. سطح کشاورزی قابل توجهی توسط این سازهها آبیاری می شوند که بررسی تک تک این سازه ها و مساحت زمینهای تحت پوشش آنها نشان داد که در حدود 12 هزار هکتار از باغات و زمینهای کشاورزی از این سیستم سیراب می شوند که با رعایت هیدرومدول آبیاری برابر با یک لیتر در ثانیه، حداقل 12 مترمکعب در ثانیه برای آبیاری می بایستی این سازه ها آب در اختیار داشته باشند تا آب به آخرین آبگیر موجود در مسیر رودخانه یعنی نهر جاریحان )تیزخراب( برسد. بدین ترتیب با توجه به اهداف این طرح که در جهت کاهش 40 درصد مصرف آب کشاورزی تعریف شده است، در صورت اعمال موفقیت آمیز این طرح، حداقل 7/2 مترمکعب در ثانیه آب در رودخانه برای تامین آب شرب وکشاورزی باید جاری باشد. بررسی و مقایسه آورد رودخانه باراندوزچای و دبی آن در ماه های مختلف سال نشان می دهد که در ماه های تابستان و فصول گرم که نیاز به آبیاری وجود دارد، دبی رودخانه کمتر از مقدار آب مورد نیاز برای آبیاری اراضی می باشد و به عبارتی در ماه های تیر، مرداد و شهریور رودخانه طبیعتا فاقد جریان آب کافی برای تامین نیاز آبی دشت می باشد. در واقع تغییر الگوی کشت از زراعت به باغات باعث شده است که مقدار مصرف در حوضه متناسب با منابع سطحی نباشد در حالیکه طبق مصاحبه های صورت گرفته با اهالی و کشاورزان منطقه در سالهای نه چندان دور عمده زراعت مربوط به کاشت غلات می شد که این امر باعث کاهش نیاز به برداشت آب از رودخانه به دلیل اتمام فصل زراعی از اواسط تیر ماه می گشت. بنابراین بدون اصلاح الگوی کشت با وجود اعمال کاهش 40 درصد مصرف آب در کل حوضه باراندوزچای میزان آب مورد نیاز از 12 مترمکعب در ثانیه به مترمکعب کاهش خواهد یافت و در نهایت در مرداد و شهریور رودخانه باز در بهترین شرایط و ایده آل ترین حالت بهره برداری در انتهای دشت خشک خواهد شد. بااین حال می توان با مدیریت مناسب از آبخوان های زیرزمینی و سطحی به صورت تواما جریان زیست محیطی را در حداقل شرایط ممکن تامین کرد. در این شرایط مقدار آب قابل انتقال به دریاچه با توجه به آورد خوب رودخانه در ماه های اردیبهشت و خرداد بطور قابل توجهی افزایش خواهد داشت. مهمترین چالش ها در رودخانه باراندوزچای برداشت بیرویه شن و ماسه از رودخانه باراندوزچای، وجود اعیانیها در بستر و حریم رودخانه، کاشت درختان در بستر و حریم رودخانه، برداشتهای ثقلی و پمپاژ بیرویه و غیرقانونی آب رودخانه، لایروبی بالادست بندهای انحرافی و ورود فاضلاب های تولیدشده به جریان رودخانه می باشد. حذف سامانه های برداشت غیرمجاز آب رودخانه، به سازی سازه های بند و آبگیرها از راهکارهای پیشنهادی برای افزایش جریان ورودی به دریاچه می باشد. همچنین لایروبی در بندهایی که در آنها مسیر هدایت جریان بسته شده است مانند بالادست بند نیولو چرا که ورود مسیل ساعتلو به رودخانه از ساحل چپ بالادست سرریز بند و در نتیجه رسوبگذاری شدید در محل ورود مسیل به رودخانه سبب بروز مشکلات فراوانی شده است، نیز پیشنهاد می شود. اصلاح پایداری و آبگذری پل هائی که بر کارکرد هیدرولیکی و پایداری بندهای انحرافی و دهانه های آبگیر اثر دارند، نصب سامانه اندازه گیری (جهت کنترل تحویل میزان حجمی آب به آبگیرها( و محدود کردن کامل میزان برداشت شن و ماسه طبیعی تولیدشده در افزایش جریان ورودی به دریاچه تاثیرگذار است. در نهایت راهکارهای پیشنهادی برای مشکلات موجود در رودخانه باراندوزچای به ترتیب اولویت به قرار زیر می باشد:1 - حذف سامانه های برداشت غیرمجاز آب رودخانه،2- بهسازی سازههای بند و آبگیرها، 3- لایروبی در بندهایی که مسیر هدایت جریان بسته شده است مانند بالادست بند نیولو چرا که ورود مسیل ساعتلو به رودخانه از ساحل چپ بالادست سرریز بند و در نتیجه رسوبگذاری شدید در محل ورود مسیل به رودخانه سبب بروز مشکلات فراوانی شده است.4- اصلاح پایداری و آبگذری پل هائی که بر کارکرد هیدرولیکی و پایداری بندهای انحرافی و دهانه های آبگیر اثر دارند5- نصب سامانه اندازه گیری (جهت کنترل تحویل میزان حجمی آب به آبگیرها). 6- احداث ایستگاه هیدرومتری برای پایش جریان ورودی به دریاچه. (لازم به ذکر است مکان یابی برای احداث ایستگاه هیدرومتری جدید توسط شرکت آب منطقه ای و ستاد احیای دریاچه ارومیه انجام شده است و ایستگاه هیدرومتری جدید بابارود در نزدیکی دریاچه ارومیه در حال احداث می باشد. 7- محدود کردن کامل میزان برداشت شن و ماسه طبیعی تولیدشده
- کلمات کلیدی:دریاچه ارومیه.
- کلمات کلیدی:بند انحرافی.
- کلمات کلیدی:آبگیر.
- کلمات کلیدی:پل.
- کلمات کلیدی:کانال آبرسان.
- کلمات کلیدی:سردهنه.
- کلمات کلیدی:رودخانه باراندوزچای.
- کلمات کلیدی:سازه های آبی.
- شناسه افزوده: نصیری، لعیا.
- شناسه افزوده: رسولی مجد، نگار.
- شناسه افزوده:دانشگاه صنعتی شریف.
- شناسه افزوده:دانشگاه ارومیه.
- شناسه افزوده:ستاد احیای دریاچه ارومیه.
- شناسه افزوده:Urmia Lake Restoration Program.
مطالعات راهکارهای اجرایی نمودن مصوبه کاهش 40 درصدی مصرف آب کشاورزی